میگرن
میگرن یکی از علل بسیار شایع و شاید شایعترین علت سردرد مکرر است. میگرن از کلمه همی کرانیا”Hemicrania”  گرفته شده که به معنی یک طرف سر است، اگر چه بعضی سردردها می‌توانند همه جای سر را هم در گیر کنند.

درد میگرن اغلب اوقات به صورت درد ضربان دار یک طرفه است که گاهی با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اکثر افراد مبتلا به میگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا می‌شوند و تمایل دارند که در یک اتاق ساکت و تاریک استراحت کنند.
 

 شیوع میگرن :
?? درصد کل جمعیت جهان به میگرن مبتلا می‌باشند. سردردهای میگرنی معمولاًدر سن بلوغ شروع می‌شود و در سن بالای ??سال از بین می رود. بیماری میگرن در زنان شایع‌تر است. در اکثر مبتلایان به میگرن سابقه خانوادگی وجود دارد.
 
  

 مراحل میگرن  :
حمله‌ های میگرن به طور معمول صبح ها و اغلب آخر هفته شروع می‌شود و هر حمله ? ساعت تا ?? ساعت به طول می انجامد. حمله ها در هر ماه بین یک تا سه بار تکرار می‌شود.
 
علت اصلی ایجاد میگرن تنگ شدن گذاری عروق مغزی است که با باز شدن جبرانی بیش از حد عروق دنبال می شود.
در مرحله انقباض عروق مشکلات بینایی، بی حسی، ضعف و کرحتی در اندام، وجود صدا در گوش، سرد شدن دست و پا و گرم شدن پیشانی بروز می‌کند. این مرحله کمتر از یک ساعت طول می کشد.
در مرحله گشاد شدن عروق، دردهای ضربان دارکنار سر، تهوع، کاهش اشتها، حساسیت به نور و صدا ایجاد می‌شود. این مرحله حدود ? ساعت تا حد اکثر ? روز طول می کشد.

بنابراین بهتر است تا قبل از شروع میگرن از دارو های خود استفاده کنید و با پرهیزهای لازم شدت آن را کاهش دهید.
 
 

عوامل مستعد ساز میگرن  :
×تغییرات هورمونی روی میگرن موثر است و عواملی مثل قاعدگی، بارداری و قرص های هورمونی جلوگیری از بارداری معمولاً با عث بدتر شدن میگرن می‌شود.
× دارو ها: از جمله داروهای ضد فشار خون، بلاک کننده‌های گیرنده H2، گشاد کننده های عروقی
× تغییر در الگوی خواب: بی خوابی های شبانه، کار کردن بیش از حد و دیر خوابیدن در شب می‌تواند باعث بروز حملات شود.
× خوردن غذای ناکافی: نخوردن یک وعده غذا یا کم غدا خوردن یا خوردن غذای شیرین می‌تواند منجر به حملات میگرن شود .
× عوامل غذایی: بعضی غذا های خاص باعث شروع حمله میگرن می‌شوند از جمله:

انواع کنسرو و غذاهای یخی حاوی گلوتامات
ترکیبات حاوی آمین که آغازگر انقباض عروق مغزی هستند: مشروبات الکلی، پنیر مانده، میوه و سبزیهای کال و فاسد، خوراک کلم، سوسیس های تخمیری، گوشت مانده، کاکائو، شکلات ، مرکباتی مثل لیمو، پرتقال، گریپ فروت، نارنگی
منابع غذایی حاوی مس از جمله آجیل، شکلات، جوانه گندم و صدف خوراکی
کافئین: زیاد مصرف کردن یا کاهش کافئین در بدن در تشدید میگرن موثر است. همچنین ترک ناگهانی مصرف چای و قهوه که هر دو کافئین دارند ممکن است در برخی اشخاص زمینه ساز بروز میگرن باشد.
مواد غذایی حاوی نیتریت: سوسیس، گوشت نمک سود

مواد غذایی چرب و سرخ شده
بیشترین غذا هایی که باعث سردرد می‌شوند عبارتند از: شکلات، پنیر، میوه های ترش و فلفل
 
× درد سر و گردن، مشکلات دندان ها و مفاصل فک می‌تواند باعث تشدید میگرن شود.
× استرس و فشار عصبی: یک نکته جالب در مورد استرس آن است که نه تنها خود استرس بلکه رفع شدن ناگهانی استرس نیز می‌تواند باعث ایجاد حمله میگرن شود.
 
×سایر عوامل شروع کننده: صداهای بلند، نورهای شدید و درخشان، بوهای شدید، بوی سیگار یا عطر،تغییرات آب و هوا، محیط آلوده و اتاقهای شلوغ و دم کرده و ورزش سنگین می‌توانند در افراد حساس باعث شروع حملات میگرنی شوند. 
 

راههای پیشگیری از بروز حملات میگرن  :
در افراد میگرنی شناسایی عواملی که باعث شروع یا تشدید حمله میگرن می‌شود و پرهیز از این عوامل می‌تواند باعث بهبود فرد مبتلا شود.
 

 اگر شبها شام زود می‌خورید و وقتی صبحها از خواب بلند می‌شوید دچار حملات میگرن می‌شوید احتمالاً به علت گرسنگی است بنابراین سعی کنید شبها قبل از خواب غذای مختصری بخورید تا صبح با گرسنگی از خواب بلند نشوید.
 

اگر حملات میگرن شما به طور منظم در ساعات نزدیک ظهر یا عصر رخ می‌دهند احتمالاً به علت گرسنگی است. بنابراین سعی کنید با خوردن وعده های کوچک غذایی در بین وعده‌های اصلی از گرسنه شدنتان جلوگیری کنید.
 

خوردن غذاهای مفید می‌تواند از حملات میگرن پیشگیری کند از جمله:
غذاهای کم چرب و غنی از پروتئین: مرغ، خروس، بوقلمون
غذا های پروتئین دار نظیر تخم مرغ، گوشت گاو، حبوبات باید در هر وعده غذایی گنجانیده شود. کمبود میزان قند خون از جمله عوامل میگرن است. مصرف غذاهای پروتئینی از نوسان میزان قند خون پیشگیری می‌کند.

مصرف میان وعده های حاوی پروتئین نیز برای پیشگیری از نوسان میزان قند خون مفید است. سیب، گیلاس، زرد آلو، انگور میوه هایی هستند که مصرف آنها موجب تنظیم قند خون می‌شوند. این میوه ها میان وعده های غذایی بسیار خوبی برای حفظ و کنترل قند خون هستند.
حلیم جو، نان چاودار و حبوباتی نظیر لوبیا، عدس، نخود همگی دارای فیبرهای محلول بوده و به تثبیت قند خون کمک می کنند.
 

درمان دارویی :
شناسایی نشانه های شروع سردرد می‌تواند بسیار مفید باشد و با پرهیز از عوامل شروع کننده میگرن می‌توان از بروز حمله جلوگیری کرد.
همیشه چند قرص استامینوفن یا آسپرین همراه داشته باشید تا در صورتی که فکر می‌کنید حملات شروع خواهد شد آنها را هرچه سریعتر مصرف کنید. اهمیت زیادی دارد که قرصها هرچه زودتر خورده شوند تا اثر بیشتری داشته باشند. بعد از بروز حمله میگرنی از فعالیت معده کاسته می‌شود بنابراین در جذب قرصهایی که آن هنگام خورده می‌شود اختلال ایجاد شده و این داروها به خوبی جذب نمی‌شوند.
به هر حال در مواردی که سردرد میگرنی شدید است و فعالیت روزانه را مختل می‌کند می‌توان با استفاده از مسکن های معمولی یا داروهای خاص سردرد را کنترل کرد.
البته لازم به ذکر است که در صورتی که حملات میگرن مکرراً اتفاق بیافتد و فرد ناچار باشد در هفته بیش از ?- ? بار از مسکن استفاده کند به داروی مسکن وابسته می‌شود و در صورت قطع مصرف دارو مجدداً دچار سردرد خواهد شد. در این افراد لازم است داروهای خاص (تحت نظر پزشک) به طور مرتب مصرف شود تا فراوانی حملات میگرنی کاهش پیدا کند و فرد مجبور نباشد دائماً از داروهای مسکن استفاده کند.
 

سلامت :میگرن یکی ازمعدود سردردهایی است که هنوز علم پزشکی برای آن درمان قطعی نیافته است. جماعت زیادی ازاین سردرد رنج می برند و همواره با توصیه‌های رنگارنگ اطرافیان روبه‌رو بوده و هر روز در پی راه‌حلی برای بیماریشان هستند. چندی پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه <دانشمندان دریافته‌اند، اشک‌آوری پیاز در درمان سردردهای میگرنی مفید است> اما قضیه ارتباط میگرن با مواد غذایی فقط به همین جا ختم نمی‌شود.
مواد غذایی میگرن‌زا
برخی از انواع پنیرها، فراورده‌های گوشتی، مواد غذایی سرخ شده، مرکبات، انواع شکلات و مغزها، عصاره سبزیجات و گوشت، بستنی و ماست، حتی انجیر، گوجه‌فرنگی وباقلا جزء این دسته قرار دارند. این گروه از مواد غذایی به‌عنوان ترکیبات تشدیدکننده میگرن شناخته شده اند و بهتر است افرادی که سابقه میگرن در آنها وجود دارد که هرگز از آنها استفاده نکنند. مطالعات نشان داده‌اند که، بیشتر افراد با خوردن برخی از این مواد غذایی دچار حملات میگرنی می‌شوند به این دلیل متخصصین تغذیه توصیه می‌کنند که، با امتحان کردن هریک از مواد غذایی فوق، آن غذایی که موجب تشدید سردردشان می‌شود را از رژیم غذایی‌شان حذف کنند تا تعداد دفعات حملات کاهش یابد.

شکلات و بستنی ممنوع
مطالعات نشان داده‌اند که در تنقلاتی نظیر شکلات و انواع مغزها (آجیل) ماده مغذی به نام مس به وفور وجود دارد. این ماده مغذی نیز مانند آمین‌های فعال‌کننده عروق با مکانیسمی تقریبا مشابه موجب تشدید سردردهای میگرنی می‌شود. در ضمن، در این ترکیبات مواد افزودنی نیز یافت می‌شود که برخی از آنها حملات میگرنی را افزایش می‌دهند. به‌علاوه، در انواع شکلات‌ها خصوصا کاکائو ترکیباتی نظیر فنیل‌اتیل‌آمین، تئوبرومین و کافئین وجود دارد که هر یک از آنها به تنهایی به عنوان عوامل تشدیدکننده میگرن شناخته شده‌اند. در بسیاری از ما این اتفاق افتاده است که با خوردن یک ماده غذایی بسیار سرد در یک لحظه دچار سردرد شده‌ایم، تحقیقات نشان داده‌اند که، مصرف بستنی و همه موادی که به صورت فریز شده به مصرف می‌رسند با تحریک دهان و گلو می‌توانند واکنشی را در عروق خونی نواحی سر ایجاد کنند که حاصل این فعل و انفعالات می‌تواند احساس درد در ناحیه جلو سرو یا حتی پشت چشم‌ها باشد که در افراد با زمینه میگرنی، شروع این سردرد ها را به همراه دارند.

مرکبات تشدیدکننده میگرن
پرتقال و گریپ فروت از جمله میوه‌هایی هستند که در اغلب بیماران موجب تشدید سردرد می‌شوند. زیرا این میوه‌ها جذب روده‌ای مس را بالا برده و از این طریق، باعث افزایش حملات میگرنی می‌شوند. اما درمقابل آنها میوه‌هایی نظیر سیب، موز، گلابی، آلبالو و انگور موجب تسکین درد می‌شوند و چون قند خون را ثابت نگاه می‌دارند به افراد مبتلا به میگرن توصیه می‌شود. سبزیجات نیز این سردردها را می‌توانند تخفیف داده و یا حتی تشدید نمایند، به طور مثال، باقلا از جمله سبزیجاتی است که به این بیماران توصیه نشده در عوض بروکلی و گل کلم از سبزیجاتی هستند که اثرات مفیدی را در کاهش شدت این سردردها به همراه دارند. جالب است بدانید که در گروه غلات، مصرف گندم به دلیل گلوتامینی که دارد، توصیه نشده و به جای آن مصرف برنج و سیب‌زمینی به‌عنوان دو ماده غذایی انرژی‌زا می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند.در ضمن، سولفیت که به‌عنوان یک ماده افزودنی به کنسرو سبزیجات برای ماندگاری و حفظ رنگ طبیعی افزوده می‌شود، یک ماده میگرن‌زا به حساب آمده و به این دلیل افرادی که از سردردهای میگرنی رنج می‌برند مصرف مواد غذایی کنسروی را به حداقل برسانند.

نقش فراورده‌های گوشتی در تشدید و تضعیف میگرن
مطالعات نشان داده‌اند که مصرف انواع سوسیس و هات‌داگ به دلیل نیترات و نیتریتی که دارند می‌تواند این نوع سردردها را تشدید کند. این ترکیبات افزودنی که برای افزایش ماندگاری محصول به کار می‌روند با کاهش میزان اکسیژن خون در افراد مستعد، این عارضه را به همراه دارند. به طور کلی با دریافت انواع سبزیجات نظیر، چغندر، کاهو، کرفس، اسفناج، بروکلی، گل کلم و سیب زمینی که دارای 10 درصد نیترات هستند این ترکیب روزانه از طریق رژیم غذایی به طور طبیعی وارد بدن می‌شود که این مقدار برای بدن قابل تحمل است اما با ورود بیشتر آن عوارض منفی این ترکیبات ظاهر شده و موجب رنجش افراد می‌شود. اما در مقابل این گروه از مواد غذایی گوشت لخم ماهیچه و مرغ به دلیل آنکه کمترین چربی را داشته و در عین حال یک منبع مناسب پروتئین به حساب می‌آید، به بیماران میگرنی توصیه می‌شوند. پروتئین موجود در این مواد غذایی با تنظیم قند خون اثرات مثبتی را بر شدت این نوع سردردها دارد.

نوشیدنی‌های غیرمجاز
قهوه، نسکافه و چای از جمله نوشیدنی‌هایی هستند که اگر به‌صورت غلیظ مصرف شوند می‌توانند موجب تشدید حملات میگرنی شوند. این نوشیدنی‌ها در کنار انواع نوشابه‌های گازدار دارای کافئین بالایی بوده و همین ماده با افزایش تحریکات خصوصا بر عروق خونی نواحی سر، سردردهای میگرنی را افزایش می‌دهند. در مقابل آن، آب و آبمیوه از جمله نوشیدنی‌هایی هستند که مصرف مرتبشان در طول روز از سوی متخصصان تغذیه به این بیماران توصیه می‌گردد. البته افراد مستعد این نوع سردردها نباید از نوشیدنی‌های شیرین استفاده کنند زیرا قندهای ساده موجود در این نوع نوشیدنی‌ها، افت ناگهانی قند خون را به همراه داشته و به دنبال آن شروع یک حمله آغاز می‌شود. مصرف شیرینی‌جاتی که از قهوه و یا نسکافه تهیه شده‌اند نیز برای این افراد مناسب نیست.

توصیه های کلیدی
مطالعات اخیر نشان داده‌اند که داشتن فیبر بالا در رژیم غذایی افرادی که از میگرن رنج می‌برند به دلیل تثبیت قند خون یک فاکتور کمک‌کننده است. در ضمن، داشتن میان وعده‌های کوچک و کم حجم با میزان چربی بسیار کم نیز به این افراد توصیه می‌شود. به علاوه، رعایت تناسب، تعادل و تنوع در رژیم غذایی از جمله فاکتورهایی است که به کرات از سوی متخصصین تغذیه گوشزد می‌شود. آنها توصیه می‌کنند که مصرف آدامس، بستنی، نوشیدنی‌های بسیار خنک و نمک را به حداقل خود برسانند تا سردردهای میگرنی کمتر به سراغ آنها بیاید.

و اما درباره پیاز
همانطور که در ابتدای بحث نیز گفته شد خبری به این مزمون که اشک‌آوری پیاز اثرات مفیدی بر سردردهای میگرنی دارد منتشر شد. در حالی که، هنوز دلایل کافی برای اطمینان از اثرات درمان‌کنندگی این نوع از سردردها وجود ندارد اما برخی از متخصصین می‌گویند که پیاز برخی از انواع سردردها را می‌تواند تسکین دهد اما در زمینه میگرن هنوز دلایل مستدلی وجود ندارد، حتی در برخی مطالعات به عنوان یک تشدیدکننده میگرن نیز نام برده شده است. به طور کلی، به همراه پوست کندن پیاز اغلب افراد دچار اشک‌ریزی می‌شوند، این بدان علت است که، ترکیبات گوگردی موجود در این سبزی به اکسید پروپانتیال‌ تبدیل شده و این ماده بر غدد اشک اثر گذاشته و آن را تحریک می‌کند و به این ترتیب افراد دچار اشک‌ریزی می‌شوند. شاید وجود ماده‌ای به نام کوئرستین (نوعی فلاونوئید با خاصیت آنتی‌اکسیدانی) که در پیشگیری از بروز سرطان‌ها خصوصا سرطان مثانه و اختلالات گردش خون دخالت دارد می‌تواند مانع تغییرات در عروق خونی شده و میزان حملات را به حداقل برساند. به هر ترتیب، در زمینه استناد به این خبر هنوز مطالعات بیشتری نیاز است و تلاش بیشتر پژوهشگران را می‌طلبد.‌ مطالعات نشان داده‌اند که مصرف انواع سوسیس و هات‌داگ به دلیل نیترات و نیتریتی که دارند می‌تواند این نوع سردردها را تشدید کند.